معرفی فیلم‌های با الهام از اسطوره‌های کمترشناخته‌شده
هالیوود همواره به اسطوره‌ها علاقه‌مند بوده است. از نبردهای خدایان یونان در «برخورد تایتان‌ها» گرفته تا ماجراجویی‌های خدای آذرخش نورس در دنیای سینمایی مارول، اسطوره‌های کلاسیک بارها و بارها روی پرده بزرگ اقتباس شده‌اند. با این حال، اسطوره‌ها تنها محدود به پانتئون‌های معروف یونان و اسکاندیناوی نیستند. فرهنگ‌های مختلف در سراسر جهان دارای اسطوره‌هایی هستند که از نظر داستانی بسیار غنی و جذاب‌اند. این داستان‌ها حاوی پیام‌هایی عمیق و نمادین هستند که می‌توانند الهام‌بخش فیلم‌سازان خلاق باشند.
فیلم‌های با الهام از اسطوره‌های کمترشناخته‌شده نه تنها ما را با فرهنگ‌ها، باورها و جهان‌بینی‌های تازه آشنا می‌کنند، بلکه می‌توانند داستان‌هایی بدیع و هیجان‌انگیز به مخاطبان ارائه دهند. این آثار به ما نشان می‌دهند که چگونه می‌توان از اسطوره‌های قدیمی برای بیان دغدغه‌های مدرن و مسائل اجتماعی امروز استفاده کرد.
چرا اسطوره‌های گمنام منبع الهام بهتری هستند؟
استفاده از اسطوره‌های کمتر شناخته‌شده در فیلم‌سازی یک مزیت منحصر‌به‌فرد دارد: آزادی عمل. برخلاف اسطوره‌های معروف که تماشاگران از پیش با آن‌ها آشنا هستند و انتظارات مشخصی دارند، اسطوره‌های ناشناخته به فیلم‌ساز اجازه می‌دهند داستانی کاملاً تازه و اصیل خلق کند. این نوع داستان‌پردازی می‌تواند بینندگان را شگفت‌زده کرده و تجربه‌ای خاص برای آن‌ها رقم بزند.
همچنین، این اسطوره‌ها به فیلم‌سازان این امکان را می‌دهند که فرهنگ‌ها و باورهای کمترشناخته‌شده را به مخاطبان جهانی معرفی کنند. از سوی دیگر، پیام‌های اسطوره‌ای قدیمی در این آثار می‌توانند با موضوعات مدرن مانند تغییرات اجتماعی، برابری جنسیتی و مسائل زیست‌محیطی ترکیب شوند و به خلق آثاری عمیق‌تر و تاثیرگذارتر منجر شوند. این ترکیب نوآورانه، باعث می‌شود فیلم‌ها هم از نظر هنری و هم از نظر محتوایی ارزشمند باشند.
۱۰ فیلم با الهام از اسطوره‌های جهانی
در ادامه به معرفی ۱۰ فیلم جذاب می‌پردازیم که هر کدام از آن‌ها به شیوه‌ای خلاقانه از منابع اسطوره‌ای کمترشناخته‌شده بهره برده‌اند. این فیلم‌ها نه تنها داستان‌هایی جذاب و متفاوت روایت می‌کنند، بلکه باعث آشنایی مخاطبان با فرهنگ‌ها و اسطوره‌های جهانی می‌شوند. از اساطیر یونانی و اسکاندیناوی گرفته تا فولکلورهای آسیایی و آمریکای لاتین، این آثار ثابت می‌کنند که اسطوره‌ها همچنان منبع الهامی بی‌پایان برای سینما هستند.
۱. هزارتوی پن (Pan’s Labyrinth – 2006)
منبع اسطوره‌ای: اساطیر یونانی-رومی، به خصوص شخصیت «فان» (Faun)، خدای جنگل‌ها و طبیعت. همچنین از فولکلور پریان اروپایی الهام گرفته است.
پیوند مدرن: گیرمو دل تورو این موجودات اسطوره‌ای را در بستر اسپانیای فاشیستی پس از جنگ داخلی قرار می‌دهد. دنیای فانتزی فیلم، پناهگاهی برای فرار از خشونت دنیای واقعی و در عین حال، استعاره‌ای از مبارزه برای معصومیت و مقاومت است.
۲. شهر اشباح (Spirited Away – 2001)
منبع اسطوره‌ای: آیین شینتو و فولکلور ژاپنی. دنیای فیلم پر از «کامی» (خدایان و ارواح طبیعت) و «یوکای» (موجودات فراطبیعی) است.
پیوند مدرن: هایائو میازاکی از این اسطوره‌ها برای نقد مصرف‌گرایی مدرن، تخریب محیط زیست و از دست دادن سنت‌ها در ژاپن امروزی استفاده می‌کند. این فیلم با دنیای غنی و شخصیت‌های نمادین خود، به یکی از بهترین انیمیشن‌های تاریخ تبدیل شده است.
۳. جادوگر (The Witch – 2015)
منبع اسطوره‌ای: فولکلور و خرافات پیوریتن‌های نیوانگلند در قرن هفدهم، به خصوص داستان‌های مرتبط با جادوگران و شیطان در هیبت بز (بلک فیلیپ).
پیوند مدرن: رابرت اگرز با بازسازی دقیق این باورها، یک فیلم ترسناک روان‌شناختی خلق کرده است که به بررسی تعصب مذهبی، سرکوب زنان و فروپاشی یک خانواده تحت فشار انزوا و پارانویا می‌پردازد.
۴. تومباد (Tumbbad – 2018)
منبع اسطوره‌ای: یک اسطوره هندی کمتر شناخته‌شده در مورد «هستر» (Hastar)، اولین فرزند یک الهه که نماد حرص و طمع سیری‌ناپذیر است.
پیوند مدرن: این فیلم هندی با ترکیب یک داستان ترسناک و پیام‌های اخلاقی، هستر را به استعاره‌ای برای طمع انسان‌ها و استعمارگران بریتانیایی تبدیل می‌کند. همچنین، حرص و آز به‌عنوان میراثی نفرین‌شده در نسل‌ها منتقل می‌شود.
۵. شوالیه سبز (The Green Knight – 2021)
منبع اسطوره‌ای: شعر حماسی قرن چهاردهمی «سر گاوین و شوالیه سبز» از مجموعه افسانه‌های آرتوری.
پیوند مدرن: دیوید لاوری با استفاده از جلوه‌های بصری سوررئال و داستانی عمیق، این روایت کلاسیک را به سفری روان‌شناختی درباره شرافت، وسوسه و رویارویی با مرگ تبدیل کرده است. فیلم چالش‌های مفهوم قهرمان‌بودن را در دنیای مدرن به تصویر می‌کشد.
۶. ترانه دریا (Song of the Sea – 2014)
منبع اسطوره‌ای: اساطیر ایرلندی، به خصوص افسانه «سلکی‌ها» (Selkies)، موجوداتی که در دریا به شکل فُک و در خشکی به انسان تبدیل می‌شوند.
پیوند مدرن: این انیمیشن زیبا با داستانی احساسی، به بررسی غم از دست دادن و اهمیت ارتباط با سنت‌ها و خانواده می‌پردازد. فیلم با انیمیشن دست‌ساز و موسیقی دل‌نشین، مخاطبان را به دنیای اسطوره‌های ایرلندی می‌برد.
۷. مرز (Border – 2018)
منبع اسطوره‌ای: فولکلور اسکاندیناوی، به خصوص موجوداتی مانند «ترول‌ها» و «هولدرا» (Huldra)، ارواح جنگلی که تفاوت‌های خاصی با انسان‌ها دارند.
پیوند مدرن: این فیلم به کاوش در مفاهیم هویت، تعلق، جنسیت و جایگاه «دیگری» در جامعه انسانی می‌پردازد. داستانی عاشقانه و عجیب را روایت می‌کند که از لحاظ احساسی و روان‌شناختی مخاطب را درگیر می‌کند.
۸. ای برادر، کجایی؟ (O Brother, Where Art Thou? – 2000)
منبع اسطوره‌ای: حماسه «ادیسه» هومر.
پیوند مدرن: برادران کوئن به شکلی خلاقانه سفر اودیسئوس را به سفری جاده‌ای در دوران رکود بزرگ آمریکا تغییر داده‌اند. عناصر ادیسه مانند سیرن‌ها و سیکلوپ به شیوه‌ای طنزآمیز و جدید بازآفرینی شده‌اند.
۹. اورفه سیاه (Black Orpheus – 1959)
منبع اسطوره‌ای: اسطوره یونانی اورفئوس و اوریدیس.
پیوند مدرن: این فیلم با انتقال داستان تراژیک عشق اورفئوس به کارناوال پرشور ریودوژانیرو، تصویری تازه و رنگارنگ از این اسطوره ارائه می‌کند. فیلم برنده نخل طلای کن و اسکار بهترین فیلم خارجی‌زبان شده است.
۱۰. شکل آب (The Shape of Water – 2017)
منبع اسطوره‌ای: الهام گرفته از فولکلور خدایان رودخانه در آمازون و فیلم کلاسیک «موجودی از تالاب سیاه».
پیوند مدرن: گیرمو دل تورو این اسطوره را به داستانی عاشقانه میان یک زن نظافتچی لال و یک موجود دوزیست تبدیل کرده است. فیلم درباره عشق، تنهایی و پذیرش «دیگری» صحبت می‌کند و پیام‌های انسانی عمیقی دارد.
نتیجه‌گیری
این فیلم‌ها ثابت می‌کنند که اسطوره‌ها نمرده‌اند؛ آن‌ها تنها در انتظار فیلم‌سازان خلاقی هستند تا روح زمانه را در کالبدشان بدمند. با کاوش در این داستان‌های کمتر شناخته‌شده، سینما نه تنها خود را غنی‌تر می‌کند، بلکه پلی میان فرهنگ‌ها و نسل‌ها می‌سازد.
اگر به سینمایی متفاوت، پرمفهوم و الهام‌بخش علاقه‌مند هستید، این آثار را از دست ندهید. هر کدام از آن‌ها داستانی منحصر‌به‌فرد دارند که شما را به دنیای جدیدی از افسانه‌ها و باورها می‌برند.
